Langs de dorpen Druten, Afferden en Deest ligt deze grote uiterwaard. Een aantal jaren is er hard gewerkt om dit gebied opnieuw in te richten, zodat er meer ruimte is voor de rivier. Er is een nevengeul van maar liefst 4,5 km lang aangelegd en delen van het gebied zijn verlaagd, zodat er meer water in kan op het moment dat er hoogwater is. Tegelijk hebben ze het gebied meer natuurvriendelijk gemaakt door bijvoorbeeld boomstammen met wortelstronken (stobben) in het water vast te maken. Hier kunnen amfibieën, waterdiertjes en kleine vissen zich verstoppen en veilig opgroeien.
In 2019 waren de verbouwingen eindelijk klaar en kon het herstel van de natuur weer beginnen. We zijn nu meer dan twee jaar verder en elk jaar worden er steeds weer nieuwe dingen ontdekt. Van de bever, die zich al snel thuis voelde, tot de mooie rugstreeppad die steeds vaker wordt waargenomen. Als je nu op pad gaat in dit gebied zal je me waarschijnlijk niet geloven als ik vertel dat er al enorm veel dieren leven. Het is er nu behoorlijk kaal, vreselijk modderig en je ziet vooral heel veel ganzen. Maar als je goed oplet kan je ook nu nog andere dingen vinden.
Zo kwam ik tijdens mijn zoektocht sporen van de das tegen. Het verbaasde me wel, want ik had de das niet echt ingeschat als een dier wat door pure modder wil lopen. Kennelijk zijn het toch wat hardere dieren dan ik dacht. De das was tot een paar maanden terug al jaren niet meer gesignaleerd in deze uiterwaard, wat het ontzettend leuk maakt dat zijn sporen nu regelmatig worden gevonden.
Een andere bijzonder waarneming is de plant rechte alsem. Deze zeldzame plant komt vooral in de buurt van de rivieren voor en kan daar met duizenden tegelijk te vinden zijn. Dat geldt ook voor hier. Als je op de lange voetgangersbrug loopt staan ze overal om je heen op het land. Al die kaarsvormige stengels met af en toe een geveerd blad is rechte alsem. Ze zijn op dit moment trouwens nog klein, zo’n 15 tot 20 cm. Maar onder de juiste omstandigheden kunnen ze wel 1,5 tot 2 meter worden!
Zoals je misschien wel snapt zijn veel planten en dieren in een ruststand als het zo koud is als de laatste dagen. Planten zijn verdwenen, de planten die er nog zijn groeien nauwelijks en de meeste dieren hebben een plekje opgezocht om te overwinteren. Als je dus nog iets anders wil zien dan de standaard dieren die overal leven, moet je goed zoeken. Draai bijvoorbeeld een keertje een stam om en kijk wat er onder leeft. Doe dit trouwens wel voorzichtig en laat de stam niet te lang van zijn plek. In dit gebied liggen ontzettend veel stronken en takken, dus het is een ideale plek om dit een keer te proberen. Je kan bijvoorbeeld de bossnelloper tegen komen. Deze zwarte kever van ongeveer 1,5 cm overwintert achter schors, maar ook onder omgevallen bomen of stukken hout. Je kan ze zelfs met meerdere onder zo’n stuk hout vinden. Ze zijn vaak nachtactief, dus voor de rest ga je ze niet snel tegenkomen. Ook salamanders, zoals de kleine watersalamander overwinteren vaak onder boomstronken. Het bijzondere van deze soort is dat hij afhankelijk van het seizoen verandert van uiterlijk. In de lente, wanneer je ze in het water kan vinden voor de paring, is hij glad, heeft hij een soort zwemvliezen en een kam op de rug. De rest van het jaar, wanneer ze op het land leven, hebben ze een doffe, fluweelachtige huid en zijn de zwemvliezen en kam verdwenen. De stippen die het mannetje in de waterfase heeft, verdwijnen ook en worden vervangen door een lichtbruine tot donkerbruine huid. Nog een verschil is de snelheid waarmee hij beweegt. In het water is hij razend snel, terwijl hij op het land maar traag beweegt. Ik kan me voorstellen dat ze in de Afferdense en Deestse waard overwinteren tussen de soms flinke stapels hout die je op een aantal plekken kan vinden. Als klein diertje kan je makkelijk tot diep in deze stapels kruipen en veilig de winter door komen.
Iets anders waarvoor je opnieuw naar de grond moet kijken is de alg soort Nostoc pruniforme. Het zijn kleine, groen/bruinige bolletjes, waarvan je misschien zou denken dat het paddenstoelen of eitjes zijn. Maar niks is minder waar, het is een blauw alg. Gelukkig niet de overbekende blauw alg die slecht is voor het water en alles wat er in leeft, maar een andere soort blauw alg. Dit is een onschuldige soort die leeft op vochtige plekken op het land en op de bodem van zoet- en zoutwater meren. Degene die ik vond stonden in de afdrukken van koeien, dichtbij een grote regenplas. Kennelijk is dat al vochtig genoeg.
Goed om te weten:
- Je mag hier struinen.
- Honden moeten aan de lijn blijven voor o.a. de runderen en paarden die hier leven.
- Je hebt het al gemerkt, het is zeer modderig. Dus doe niet alleen schoenen aan die vies mogen worden, maar ook een oude broek. En als je te hard stampt kan je zelfs beter een jas aantrekken die je kan wassen of niet dagelijks draagt.
- Een leuke en zeer informatieve wandelroute door dit gebied vind je hier: https://www.ivn.nl/routes/id:2307&locatie:Druten
- Parkeren kan op verschillende plekken en ja echt: ze zijn verhard! Er is plek op de Veerdam in Druten en bij de ingang bij Deest. Zie de kaart voor de locaties.
Aalscholver in de vroege ochtend.
Rechte alsem.
Een nijlgans.
Doornappel, een bijzonder uiterwaardenplant.
Ik heb er al eens eerder over geschreven. Meeuwen die mossels op verharde ondergronden laten vallen, zodat de schelp breekt en de meeuw de mossel kan opeten. Op de voetgangersbrug kan je het vaak zien.
Een paar jaar terug tijdens een droge periode ontdekte ik dat er ook krabben leven in verschillende poeltjes. Deze had zich goed verstopt, zodat hij niet zou worden opgegeten door meeuwen terwijl de plas droog stond.
Een van de poelen in dit gebied.
Knaagsporen van de bever.
Een van de vele vinken die hier nu rond vliegen.
Een van de laatste bloeiende bloemen: kamille.
Een groene kikker.
Het gebied bevat veel strandjes, waar je lekker kan wandelen en genieten van de rivier.
Een struinpad.
Een kemphaan (links) en een tureluur (rechts).
De schoorsteen van de verdwenen steenfabriek Turkswaard.
De konikpaarden.
Ook reeën lopen in deze uiterwaard rond.
Een groen zuringhaantje. Dit is een vrouwtje met een hele hoop eitjes in haar achterlijf.
De oude vlamoven. Nu is het gedeeltelijk een winterverblijfplaats geworden voor vleermuizen. Je kan nog enkele kamers vanbinnen zien.
Een van de kamers van de vlamoven.
De alg soort Nostoc pruniforme.
Een rugstreeppad. Deze minder bekende pad is in deze uiterwaarden te vinden.
De kleine watersalamander met zijn winteruiterlijk.
De kaart van het gebied. Bij de p's heb je goede parkeerplaatsen. De rode streepjes geven ingangen aan. Je kan de kaart vergroten door er op te klikken.
Reactie plaatsen
Reacties